Category: Medikal Sağlık

Yaşlı Bakımı Nasıl Olmalıdır?

  Ülkemizde her geçen gün yaşlı nüfusu artmaktadır ve teknolojinin gelişmesi ile birlikte hayat standartlarının yükseldiğini görüyoruz, bu da insanların daha uzun yaşamasına sebep olmaktadır. Haliyle her geçen gün eskiye nazaran daha çok yaşlı nüfusuna sahip olduğumuz ve olacağımız anlamına gelecektir. Zaman geçtikçe daha çok yaşlı nüfusuna sahip olmamız demek, bir gün bizimde bu nüfusun artışına katkı sağlayacağımız anlamına gelmektedir. Yani bizde herkeste olduğu gibi yaşlanacağız ve yeni jenerasyonlar ile birlikte yaşamaya başlayacağız. Özellikle de yaşlılara saygıyı ihmal etmemek gibi bir huy edinmeli,elimizden geldiğince yardımcı olmalı ve günün birinde bizimde başımıza geleceğini hep hatırlamalıyız.
 Yukarıda belirtildiği gibi yaşlılar ile iç içe yaşamayı öğrenmeli ve onların da bu toplumda yeri ve konumunun olduğunu kabul etmeliyiz. Bu da yaşlılara saygı göstermek ile olacak bir iştir. Özellikle de yaşı biraz daha ilerlemiş ve bakıma ihtiyaç duyulan büyüklerimize yaşlı bakımı konusunda bilhassa daha titiz davranmalı ve yardıma ya da bakıma ihtiyaç duyulan yaşlılarımıza gereken bakımı düzenli şekilde sağlamalıyız. Özellikle evimizde yaşlı varsa bu yaşlı bakıma ihtiyaç duyuyorsa onlara yardım etmeli, bakımı konusunda gereken her şeyi yapmalıyız. Banyo yaptırmalı, varsa hasta bezi gibi kullandığı sağlık ürünleri, bunların kontrollü ve temiz olacak şekilde değişimini sağlamalı, temizlerini takmalı ve giydikleri kıyafetlerin de temiz olmasına dikkat etmeliyiz. Özellikle pandemi sürecinde olduğumuzda dolayı yaşlı bakımı konusu biraz daha ciddiyet isteyen bir hal almıştır. Bu da temiz bir şekilde hastalarımıza bakmamız gerektiğini, onlar ile iç içe yaşadığımızı da bize hatırlatmıştır. Üstelik yaşlıların bünyesinin daha zayıf olduğunu aklımızdan çıkarmamalı, gereken ısıyı, temiz ortamı, sessizliği ve mümkün olduğunca kalabalık çevreden uzak tutmayı ihmal etmemeliyiz. 
 Eğer siz de yaşlı bakımı konusunda titiz davranıyorsanız, günün birinde yaşlandığınızda aynı titizliği göreceksinizdir.

   Dekübitus ülserleri, ihmal edildiğinde ölümle sonuçlanabilecek sorunlara yol açan, genellikle kemik çıkıntılarının deri ve altındaki dokulara uzun süreli basınç uygulaması sonucu oluşan ülserlerdir. Çoğunlukla yaşlı (geriatrik) hastalarda görülse de temel olarak uzun süreli yatağa bağımlı hastalarda görülebilir. Zamanında ve gereken tedaviler etkin bir şekilde uygulanmaz ise çok ciddi sorunlara ve yüksek hasta bakım maliyetlerine yol açabilir. Dekübitus ülserli hastalarda oluşan yaraların tedavisi çok uzun zaman almakta, hastalarda yoğun iltihap ve inflamasyon görülmekte, sık sık enfeksiyon tehlikesi belirmektedir. Hatta bazı durumlarda hastalara negatif basınçlı vakum uygulaması (VAC) yapılmaktadır. VAC uygulamasının bir örneğini aşağıdaki videoda görebilirsiniz.

   Uzun süre yatarak tedavi gören hastalarda belirli süre sonra yatak yaraları oluşabilmektedir. Hareketsizliğin sebep olduğu kemik basıncı zamanla dokuları yıkıma uğratmakta ve akabinde de yatak yaralarına (dekübit ülseri) yol açabilmektedir. Önce küçük ve ciddiye alınmayan yara şeklinde ortaya çıkar çoğu zaman normal insanlarda da görülebilen küçük bir yara şeklinde olduğu için hasta bakıcılar veya hasta yakınları da ciddiye almayabilirler. Ancak süregelen hareketsizlik ve basıncın devam etmesi ile bu yaralar bazen devasa büyüklüklere ulaşabilirler. Tampon görevi görsün diye kg düzeyinde pamuğun hasta yaralarının içine doldurulduğunu bile görebilirsiniz. Bu sebeple diyebiliriz ki dekübitus ülserleri asla ihmal edilmemesi gereken ve mümkün olan en kısa zamanda en doğru tedaviye başlanması gereken hastalıklardandır.

Dekübitus ülserlerinde havalı yatak kullanımı:

   Dekübit ülserlerinde ve hatta oluşmadan uzun süreli yatalak hali durumlarında havalı yatak kullanılması uygundur. Bu yataklar hastaların hareketsiz bedeninde masaj etkileri yaparak oluşabilecek bası sorunlarını engellemektedir. Havanın vücudun belli bölgelerinde farklı tonlarda hissedilen hafif darbeleri ile hastaların kan akışı sağlanacak ve dolaşım daha rahatlayacaktır. Böylece bası sonucu oluşabilecek doku yıkımı ve nekrofil alanların oluşumu engellenecektir.

Dekübitus ülserlerinde havalı yatak çeşitleri :

   Dekübit ülserleri tedavisinde kullanılan havalı yatak sistemleri çok çeşitli olsa da genel olarak kullanılan ürünler iki çeşittir. Baklava tipi ve boru tipi diye tabir edilirler. Bazı durumlarda doktorun tavsiyesine göre hastanın belirli bir şekilde stabil kalmasını sağlayan havalı yataklar da vardır. Özellikle 110 kg ve üzeri kilolu hastaların boru tipi havalı yatak kullanmalarını tavsiye ediyoruz. Bu gibi hastalarda baklava tipi diye tabir edilen havalı yataklarda hastaların kilolarından dolayı hava dolaşımı yetersiz olabilmektedir.

Dekübit ülserleri, hasta yakınlarının mutlaka detaylı bir şekilde öğrenmesi gereken ve yatalak hastaların tedavisi ve bakımında göz ardı edilmemesi gereken bir hastalıktır. Özellikle hasta alt bezi kullanımı varsa, değişim sırasında göz ile küçük de olsa oluşan yara olup olmadığı kontrol edilmeli ve varsa hızlıca müdahale edilmelidir.