Dekübitus ülserleri, ihmal edildiğinde ölümle sonuçlanabilecek sorunlara yol açan, genellikle kemik çıkıntılarının deri ve altındaki dokulara uzun süreli basınç uygulaması sonucu oluşan ülserlerdir. Çoğunlukla yaşlı (geriatrik) hastalarda görülse de temel olarak uzun süreli yatağa bağımlı hastalarda görülebilir. Zamanında ve gereken tedaviler etkin bir şekilde uygulanmaz ise çok ciddi sorunlara ve yüksek hasta bakım maliyetlerine yol açabilir. Dekübitus ülserli hastalarda oluşan yaraların tedavisi çok uzun zaman almakta, hastalarda yoğun iltihap ve inflamasyon görülmekte, sık sık enfeksiyon tehlikesi belirmektedir. Hatta bazı durumlarda hastalara negatif basınçlı vakum uygulaması (VAC) yapılmaktadır. VAC uygulamasının bir örneğini aşağıdaki videoda görebilirsiniz.
Uzun süre yatarak tedavi gören hastalarda belirli süre sonra yatak yaraları oluşabilmektedir. Hareketsizliğin sebep olduğu kemik basıncı zamanla dokuları yıkıma uğratmakta ve akabinde de yatak yaralarına (dekübit ülseri) yol açabilmektedir. Önce küçük ve ciddiye alınmayan yara şeklinde ortaya çıkar çoğu zaman normal insanlarda da görülebilen küçük bir yara şeklinde olduğu için hasta bakıcılar veya hasta yakınları da ciddiye almayabilirler. Ancak süregelen hareketsizlik ve basıncın devam etmesi ile bu yaralar bazen devasa büyüklüklere ulaşabilirler. Tampon görevi görsün diye kg düzeyinde pamuğun hasta yaralarının içine doldurulduğunu bile görebilirsiniz. Bu sebeple diyebiliriz ki dekübitus ülserleri asla ihmal edilmemesi gereken ve mümkün olan en kısa zamanda en doğru tedaviye başlanması gereken hastalıklardandır.
Dekübitus ülserlerinde havalı yatak kullanımı:
Dekübit ülserlerinde ve hatta oluşmadan uzun süreli yatalak hali durumlarında havalı yatak kullanılması uygundur. Bu yataklar hastaların hareketsiz bedeninde masaj etkileri yaparak oluşabilecek bası sorunlarını engellemektedir. Havanın vücudun belli bölgelerinde farklı tonlarda hissedilen hafif darbeleri ile hastaların kan akışı sağlanacak ve dolaşım daha rahatlayacaktır. Böylece bası sonucu oluşabilecek doku yıkımı ve nekrofil alanların oluşumu engellenecektir.
Dekübitus ülserlerinde havalı yatak çeşitleri :
Dekübit ülserleri tedavisinde kullanılan havalı yatak sistemleri çok çeşitli olsa da genel olarak kullanılan ürünler iki çeşittir. Baklava tipi ve boru tipi diye tabir edilirler. Bazı durumlarda doktorun tavsiyesine göre hastanın belirli bir şekilde stabil kalmasını sağlayan havalı yataklar da vardır. Özellikle 110 kg ve üzeri kilolu hastaların boru tipi havalı yatak kullanmalarını tavsiye ediyoruz. Bu gibi hastalarda baklava tipi diye tabir edilen havalı yataklarda hastaların kilolarından dolayı hava dolaşımı yetersiz olabilmektedir.
Dekübit ülserleri, hasta yakınlarının mutlaka detaylı bir şekilde öğrenmesi gereken ve yatalak hastaların tedavisi ve bakımında göz ardı edilmemesi gereken bir hastalıktır. Özellikle hasta alt bezi kullanımı varsa, değişim sırasında göz ile küçük de olsa oluşan yara olup olmadığı kontrol edilmeli ve varsa hızlıca müdahale edilmelidir.
